Strona bierna w języku angielskim – jak tworzyć krok po kroku
Strona bierna w języku angielskim wielu osobom kojarzy się z czymś trudnym i szkolnym, a tymczasem w codziennych rozmowach pojawia się częściej, niż myślimy. Gdy zrozumiesz prosty schemat, strona bierna angielski jak tworzyć przestanie być zagadką, a zacznie przypominać układanie klocków w odpowiedniej kolejności.
Strona bierna angielski jak tworzyć – podstawowy schemat
Żeby dobrze opanować stronę bierną, trzeba najpierw zrozumieć, po co w ogóle jej używamy. W zwykłym zdaniu (stronie czynnej) ważny jest ten, kto coś robi: „The chef cooks the meal”. W stronie biernej na pierwszy plan wychodzi to, co jest robione: „The meal is cooked”. To jak przekręcenie reflektora scenicznego na inny element – światło pada nie na wykonawcę, ale na efekt.
Ogólny wzór, który pozwala zapamiętać strona bierna angielski jak tworzyć, jest naprawdę prosty:
-
podmiot (to, o czym mówimy) + odpowiednia forma „to be” + czasownik w trzeciej formie (Past Participle)
Na przykład:
-
Active: They build houses.
-
Passive: Houses are built.
Kluczowe jest więc dobre dobranie formy „to be” do czasu i osoby oraz użycie właściwej trzeciej formy czasownika. To jak dwa filary, na których stoi całe zdanie w stronie biernej.
Jeśli chcesz lepiej zrozumieć, jak te dwa elementy współpracują, warto czasem przećwiczyć je na różnych przykładach, a nawet stworzyć własną mini-tabelę lub notatkę w zeszycie, która będzie Twoją osobistą i prostą pomocą, gdy uczysz się nowych konstrukcji albo korzystasz z praktycznych materiałów do nauki języka.
Strona bierna – zamiana zdania krok po kroku
Żeby zobaczyć, jak działa strona bierna angielski jak tworzyć w praktyce, rozłóżmy jedno zdanie na części:
-
Active: „The teacher explains the rules.”
Krok 1: znajdź dopełnienie – „the rules” (co jest wyjaśniane).
Krok 2: zrób z niego podmiot – „The rules”.
Krok 3: dobierz odpowiednią formę „to be” do czasu i liczby. Tu mamy Present Simple i liczbę mnogą, więc „are”.
Krok 4: dodaj trzecią formę czasownika – „explained”.
Krok 5: jeśli chcesz, dopisz wykonawcę po „by”: „by the teacher”.
-
Passive: „The rules are explained by the teacher.”
Ten sam schemat możesz stosować jak prostą receptę za każdym razem, gdy chcesz przekształcić zdanie. Po kilku powtórkach cały proces staje się niemal automatyczny, a tworzenie strony biernej przypomina układanie znanej już układanki.
Strona bierna w języku angielskim – jak tworzyć w różnych czasach
Najczęstsza obawa uczniów brzmi: „Przecież w angielskim jest tyle czasów, jak ja zapamiętam stronę bierną w każdym z nich?”. Dobra wiadomość: schemat jest zawsze ten sam, zmienia się tylko forma „to be”. Można to porównać do tego, że masz jeden ulubiony przepis, ale pieczesz ciasto w różnych piekarnikach – przepis się nie zmienia, tylko ustawienia piekarnika.
Strona bierna w czasie Present Simple
To najprostszy punkt startowy, dlatego często od niego zaczynamy, gdy tłumaczymy strona bierna angielski jak tworzyć w szkole lub na kursie.
-
Wzór: am / is / are + Past Participle
Przykłady:
-
Active: „People speak English all over the world.”
-
Passive: „English is spoken all over the world.”
-
Active: „They clean the classroom every day.”
-
Passive: „The classroom is cleaned every day.”
Widzisz, że nie musimy mówić, kto dokładnie coś robi. W wielu zdaniach to nawet lepiej brzmi – najważniejszy jest efekt, nie wykonawca.
Strona bierna w czasie Past Simple
Kiedy mówimy o przeszłości, wystarczy zmienić formę „to be” na „was” lub „were”. Reszta zostaje taka sama.
-
Wzór: was / were + Past Participle
Przykłady:
-
Active: „They built this bridge in 1990.”
-
Passive: „This bridge was built in 1990.”
-
Active: „The company sold many products last year.”
-
Passive: „Many products were sold last year.”
Warto zwrócić uwagę, że czasem w ogóle pomijamy „by someone”, bo jest oczywiste, kto to zrobił, albo po prostu nie jest to ważne. To jedna z cech, które sprawiają, że strona bierna brzmi naturalnie, zwłaszcza w opisach czy raportach tworzonych na przykład z pomocą prostych narzędzi online.
Strona bierna w czasie Present Continuous
Tu dodajemy tylko „being” między „to be” a trzecią formą czasownika. Dzięki temu możemy mówić o tym, co dzieje się właśnie teraz.
-
Wzór: am / is / are + being + Past Participle
Przykłady:
-
Active: „They are painting the walls.”
-
Passive: „The walls are being painted.”
-
Active: „Someone is fixing my bike.”
-
Passive: „My bike is being fixed.”
Strona bierna w czasie Present Perfect
W tym czasie forma „to be” zmienia się w „been”. To nadal ten sam schemat, tylko jakby lekko „polerowany” pod inny kontekst czasowy.
-
Wzór: have / has + been + Past Participle
Przykłady:
-
Active: „They have finished the project.”
-
Passive: „The project has been finished.”
-
Active: „People have opened many new shops here.”
-
Passive: „Many new shops have been opened here.”
Dzięki takiemu porównaniu łatwiej zobaczyć, że niezależnie od czasu strona bierna angielski jak tworzyć opiera się zawsze na tym samym: odpowiednie „to be” + trzecia forma czasownika.
Strona bierna angielski jak tworzyć – najczęstsze błędy i jak ich unikać
Nawet jeśli rozumiesz teorię, w praktyce łatwo wpaść w kilka typowych pułapek. To trochę jak przy nauce jazdy na rowerze – niby wiesz, jak to działa, ale na początku łatwo się zachwiać. Dobrze jest znać te błędy wcześniej, żeby szybciej nabrać pewności.
Błąd 1: Zła forma „to be”
Najczęstszy problem to wybór niewłaściwej formy „to be” do czasu i liczby. Na przykład:
-
Niepoprawnie: „The books is read by students.”
-
Poprawnie: „The books are read by students.”
Jak tego uniknąć? Gdy uczysz się, możesz najpierw ułożyć sobie samo „to be” w danym czasie (np. Present Simple: am, is, are), a dopiero później dodać trzecią formę czasownika. Prosty, ale skuteczny krok, który porządkuje myślenie.
Błąd 2: Zła trzecia forma czasownika
W wielu zdaniach widać mylenie czasu Past Simple z Past Participle, szczególnie przy czasownikach nieregularnych:
-
Niepoprawnie: „The car was drove to the city.”
-
Poprawnie: „The car was driven to the city.”
Dlatego przy nauce strony biernej warto wracać do tabeli czasowników nieregularnych i regularnie ją powtarzać. Możesz także tworzyć własne krótkie historie albo fiszki, które ułatwiają zapamiętywanie tych form w naturalnym kontekście, zamiast tylko suchej listy.
Błąd 3: Złe słowo na początku zdania
Pamiętaj, że w stronie biernej dawne dopełnienie zamienia się w podmiot. Jeśli przez przyzwyczajenie zostawisz starego „sprawcę” na początku, zdanie przestanie być w pełni bierne lub będzie po prostu dziwne.
-
Active: „The manager wrote the email.”
-
Passive: „The email was written by the manager.” (a nie „The manager was written the email.”)
Warto na chwilę zatrzymać się przy każdym zdaniu i zapytać: „Co jest najważniejsze? Kto coś robi, czy to, co jest zrobione?”. To proste pytanie pomaga naturalnie wybrać właściwy podmiot w stronie biernej.
Błąd 4: Zbyt częste używanie „by”
Strona bierna nie zawsze wymaga podania sprawcy. Ba, w wielu wypadkach brzmi lepiej, gdy go pominiemy:
-
„The room was cleaned.” – pokój został posprzątany (nie ważne przez kogo).
-
„The law was changed last year.” – prawo zostało zmienione w zeszłym roku.
„By” dodajemy tylko wtedy, gdy wykonawca jest naprawdę ważny dla sensu zdania. Dzięki temu nasza wypowiedź jest lżejsza i bardziej naturalna, co ma znaczenie zarówno w mowie, jak i w tekstach, takich jak raporty, opisy czy materiały tworzone z pomocą różnych przydatnych rozwiązań językowych.
Strona bierna angielski jak tworzyć – praktyczne zastosowania i ćwiczenia
Kiedy już rozumiesz schemat, czas na praktykę. Strona bierna to nie tylko szkolne zadanie – pojawia się w wiadomościach, instrukcjach, artykułach naukowych, a nawet w ogłoszeniach. Im częściej ją widzisz i świadomie używasz, tym szybciej zaczyna brzmieć „normalnie”, a nie jak coś sztucznego.
Gdzie najczęściej używamy strony biernej?
Strona bierna jest idealna, gdy:
-
nie wiemy, kto coś zrobił („My bike was stolen.”),
-
to nie jest ważne, kto to zrobił („The road is being repaired.”),
-
ważniejszy jest efekt, a nie wykonawca („The vaccine was developed in record time.”),
-
chcemy brzmieć bardziej formalnie (raporty, artykuły naukowe, instrukcje).
Jeśli zaczniesz czytać krótkie wiadomości po angielsku i podkreślać zdania w stronie biernej, szybko zauważysz, że to bardzo częsta konstrukcja. Dzięki temu łatwiej zobaczysz, jak działa strona bierna angielski jak tworzyć w prawdziwym języku, a nie tylko w przykładach z podręcznika.
Proste ćwiczenia, które możesz robić samodzielnie
Oto kilka ćwiczeń, które możesz wykonywać nawet bez nauczyciela:
-
Weź kilka prostych zdań w stronie czynnej i zamień je na bierną, np. „They open the shop at 8.” → „The shop is opened at 8.”
-
Wybierz krótki artykuł i spróbuj przepisać dwa–trzy zdania ze strony czynnej na bierną, zachowując sens.
-
Stwórz mini-opis procesu, np. „How chocolate is made” i postaraj się użyć kilku zdań w stronie biernej.
Możesz też przygotować sobie własne karty z przykładowymi zdaniami i regularnie je przeglądać, albo wesprzeć się różnymi narzędziami do nauki online, które pozwalają szybko sprawdzić poprawność Twoich konstrukcji.
Jak utrwalić stronę bierną na stałe?
Kluczem do trwałej nauki jest powtarzalność i proste skojarzenia. Możesz na przykład:
-
zawsze podkreślać w tekście formę „to be” i Past Participle, gdy widzisz stronę bierną,
-
tworzyć własne przykłady z życia codziennego („Dinner is cooked every day”, „Homework is done in the evening”),
-
zapisując nowe słowa, od razu dodawać ich trzecią formę, żeby później łatwiej budować zdania bierne.
Z czasem zauważysz, że przestajesz się nad tym zastanawiać, a strona bierna angielski jak tworzyć staje się tak oczywista jak proste zdania w stronie czynnej.
Podsumowanie – strona bierna w angielskim bez stresu
Strona bierna w języku angielskim nie musi być trudna, jeśli spojrzysz na nią jak na prosty układ: podmiot + „to be” w odpowiednim czasie + trzecia forma czasownika. Niezależnie od tego, czy piszesz krótki opis, raport czy mail, zawsze możesz użyć strony biernej, gdy chcesz skupić się na tym, co się dzieje, a nie na tym, kto to robi.
Pamiętaj, że kluczowe są dwie rzeczy: poprawna forma „to be” oraz dobra trzecia forma czasownika. Reszta to już kwestia ćwiczeń i osłuchania się z językiem. Im częściej czytasz i tworzysz własne zdania, tym łatwiej będzie ci zobaczyć, że strona bierna angielski jak tworzyć to nie magiczna formuła, ale zwykłe, praktyczne narzędzie, które naprawdę upraszcza życie w języku angielskim.
